نقش حکم‌روایی مطلوب شهری در افزایش تاب آوری سکونت گاه های غیررسمی در ایران (مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)

در سال­های اخیر، مطالعه درباره­ی ضرورت و اهمیت به کارگیری اصول تاب­آوری شهری و عوامل مؤثر بر آن در زمینه کاهش خطرات در شهرها و مخصوصاً شهرهای دارای سکونتگاه­های غیررسمی توجه بسیاری از صاحب­نظران را به خورد جلب کرده است. در این میان ضررورت توجه به اصول حکم­روایی مطلوب شهری و از آن جمله نقش و جایگاه ساکنین محلات دارای سکونتگاه­ غیررسمی در ارتقای تاب­آوری اهمیت بیشتری برخوردار است. هدف این مقاله بررسی نقش حکم­روایی مطلوب شهری در افزایش تاب­آوری سکونت­گاه­های غیررسمی است. تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی، از لحاظ ماهیت، توصیفی- تحلیل و نیز از نوع همبستگی و علّی است. جامعه آماری تحقیق ساکنان سکونت­گاه­های غیررسمی کلان شهر تبریز می‌باشد. با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، حجم نمونه تحقیق 400 نفر به دست آمد. برای تجزیه‌وتحلیل داده­ها از آزمون همبستگی اسپیرمن و آزمون رگرسیون چندمتغیره گام به گام استفاده شد. روایی صوری پرسش‌نامه توسط اساتید دانشگاهی و متخصصان شهری مورد تأیید قرار گرفت. با استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا پایایی پرسش‌نامه تحقیق 92/0 برای پرسشنامه حکمروایی مطلوب شهری و 91/0 برای پرسشنامه­ی تاب­آوری شهری محاسبه شد. نتایج ِیافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که از بین متغیرهای حکم­روایی مطلوب شهری به جز دو متغیر حاکمیت قانون و عدالت و انصاف، بقیه­ی متغیرها با متغیر وابسته رابطه معنی‌داری وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون چندمتغیره روشن ساخت که متغیر مسئولیت­پذیری بیشتر از سایر متغیرها قدرت تبیین متغیر تاب­آوری را داشته و بعد از آن به ترتیب متغیرهای شفافیت، مشارکت­پذیری، پاسخ­گویی، اجماع­سازی و کارآیی و اثربخشی قرار دارند. این شش متغیر توانایی تبیین 89/0 درصد از تغییرات تاب­آوری سکونت­گاه­های غیررسمی را دارند. در نهایت پیشنهاد‌های کاربردی در زمینه­­ی نقش هریک از ابعاد حکم­روایی در افزایش تاب­آوری ارائه‌شده است.